Građanski aspekti međunarodne otmice dece

Dana 21. novembra 2019. godine, Akademija Pravde u saradnji sa Odeljenjem za međunarodnu pravnu pomoć Ministarstva Pravde Republike Kosova, uz podršku Ambasade Francuske – Ministarstvo Pravde Francuske, organizovala je obuku na temu: “Građanski aspekti međunarodne otmice dece”. Obuka je imala za cilj unapređenje znanja sudija o temi međunarodne otmice dece.

Tokom prvog dela obuke razmatrano je: Pravosudna saradnja u građanskim stvarima – principi saradnje i njegova primena u praksi. Drugi deo: Zakon o Građanskim aspektima međunarodne otmice dece i studije slučaja iz prakse razmatrani interaktivnim diskusijama.

Na početku je istaknuto da Haška Konvencija o građanskopravnim aspektima međunarodne otmice dece usvojena 25. oktobra 1980. godine, je stupila na snagu 01. decembra 1983. godine. Proces pridruživanja praćen je potpisivanjem, ratifikacijom od strane države pristupnice i nakon toga stupanje na snagu. Svako novo članstvo mora se priznati od država ponaosob koje prihvataju pristupanje – tek nakon toga Konvencija će stupiti na snagu između države koja pristupa i države koja je izjavila da prihvata pristupanje.

Pored toga tokom obuke predstavljeni su najnoviji razvoji u domaćem zakonodavstvu, gde je naglašeno da trenutno Kosovo primenjuje Zakon o građanskim aspektima međunarodne otmice dece kao nacionalni zakon, objavljen u Službenom listu Republike Kosova Br. 89 30. novembra 2010. godine. Ovaj zakon predstavlja opšte odredbe Haške Konvencije o međunarodnoj otmici dece, sadrži primenjive nacionalne odredbe, zbog građanskog procesnog prava odnosi se na  Zakonu o vanparničnom postupku i tumači se i primenjuje u skladu sa navedenom Konvencijom.

Dalje tokom obuke naglašeno je da Zakon o otmici i Konvencija zasnivaju na principu, da je u suprotnosti sa interesima deteta da naglo/protiv želje drugog roditelja i na nezakonit način dete odvede iz okruženja u kojem živi, jer to ometa njegov razvoj i u velikoj meri ograničava odnos sa napuštenim roditeljom. Takođe u najboljem je interesu deteta da se pravo na staranje i pravo na viđenje sa detetom po zakonu jedne od država ugovornica stvarno poštuje u drugoj državi ugovornici. Zakon i Konvencija o otmici treba da zaštite pravo na staranje i osigurati da se deca što brže vrate u njihovo uobičajeno okruženje.

Tokom obuke korišćene su metode delimičnog teorijskog objašnjenja, savremene metode zasnovane na slučajevima iz sudske prakse, interaktivnim diskusijama, analizama studija slučaja i savremenim standardima, kao i međunarodnim konvencijama i važećim zakonodavstvom u oblasti međunarodne otmice deteta.

Korisnici obuke bili su: sudije osnovnih sudova Republike Kosovo, stručni saradnici i zvaničnici Odeljenja za međunarodnu pravnu pomoć Ministarstva pravde.